Entanglement i synchroniczność. Drugie, znacznie rozszerzone wydanie. - Synchroniczność Carla Junga i zaskakujące właściwości fizyki kwantowej. Spotkanie psychiki i materii #927308

Wyobraź sobie dwie cząstki, oddzielone od siebie kilometrami, a nawet latami świetlnymi, zdolne do natychmiastowego oddziaływania na siebie, jakby łączyła je dziwna niewidzialna nić w próżni. Albert Einstein z pewną dozą sceptycyzmu nazwał tę właściwość wszechświata „działaniem na odległość”. Był rok 1935 i nawet najbardziej wizjonerscy fizycy intuicyjnie wyczuwali, że idea splątania kwantowego podważa wszelki zdrowy rozsądek. Nie była to jednak fantazyjna wymysł. Wręcz przeciwnie, była bezpośrednią konsekwencją teorii kwantowej, dziedziny fizyki powstałej kilka dekad wcześniej wśród oświeconych naukowców Europy początku XX wieku.
Splątanie jest centrum jednej z największych tajemnic współczesnej fizyki. Przywołuje jednak na myśl inną, znacznie starszą, ale równie prowokacyjną koncepcję: synchroniczność Carla Gustava Junga. Jung, psychiatra i twórca psychologii analitycznej, opisał synchroniczność jako „znaczący zbieg okoliczności”, nieprzypadkowy związek między różnymi wydarzeniami, które wydają się rezonować w pewnego rodzaju tajnej harmonii. Czy możemy zaryzykować stwierdzenie, że splątanie kwantowe jest zaskakującym naukowym echem intuicji Junga?
Książka ta porusza się między nauką a filozofią, między danymi empirycznymi a zaskakującymi intuicjami. Proponuje refleksję wykraczającą poza granice tego, co namacalne, w kierunku fascynujących i wciąż niezbadanych obszarów. Autor zachęca czytelnika do tego, co wielkie umysły zawsze potrafiły: obserwowania dziwactw codzienności, aby dostrzec przebłyski niezwykłości.
Dzisiaj, gdy laboratoria dostarczają nam matematycznych dowodów na istnienie niesamowitych cudów, nasz ludzki instynkt skłania nas do zadania pytania, czy istnieje coś więcej. Być może, jak podejrzewał wielki fizyk David Bohm, we wszechświecie istnieje ukryty porządek, którego nie jesteśmy jeszcze w stanie w pełni pojąć. Bohm sugerował, że nielokalność, fundamentalna zasada fizyki kwantowej, może być kluczem do ponownej interpretacji związku między umysłem a kosmosem.
Kiedy mowa o splątaniu kwantowym, niemal nieuchronnie wkraczamy w dziedzinę metafizyki. Niektórzy uczeni (a może bardziej właściwe byłoby powiedzieć „niektóre oświecone umysły”) dostrzegli w polach kwantowych podstawę wyjaśnienia zjawisk pozazmysłowych. Jest to oczywiście granica niepewna, ale nie pozbawiona uroku.
Nie jest przypadkiem, że w wielu tradycjach mistycznych, od Wschodu po Zachód, pojawiają się wzmianki o polach energii łączących wszystkie rzeczy. Pomyślmy o pojęciach „prana” w filozofii indyjskiej lub chińskim „qi”. Fizyka kwantowa wydaje się sugerować, że idee te nie są tylko poetyckimi morałami, ale fragmentami fizycznej prawdy, która wciąż czeka na rozszyfrowanie.
W epoce, w której wydaje się dominować technologiczny rozczarowanie i nic już nas nie zadziwia, temat taki jak splątanie przypomina nam, że tajemnica nie została wymazana. Tajemnica została jedynie przeniesiona dalej: z mitów i legend do eksperymentów laboratoryjnych. Być może dlatego, że, jak sugeruje splątanie kwantowe, nie ma już „tu” i „tam”, „przed” i „po”. Być może wszystko jest połączone. I w tym połączeniu możemy odnaleźć utracony zachwyt.