Entanglement en synchroniciteit. Tweede, sterk uitgebreide editie. - De synchroniciteit van Carl Jung en de verrassende eigenschappen van de kwantumfysica. Psyche en materie ontmoeten elkaar #927303

Stel je twee deeltjes voor, kilometers, zelfs lichtjaren van elkaar verwijderd, die elkaar onmiddellijk kunnen beïnvloeden, alsof ze door een vreemde onzichtbare draad met elkaar verbonden zijn. Albert Einstein omschreef deze eigenschap van het universum met een vleugje scepsis als 'spookachtige werking op afstand'. Het was 1935 en zelfs de meest visionaire natuurkundigen beseften dat het idee van verstrengeling elk gezond verstand tartte. Maar het was geen fantasierijke uitvinding. Integendeel, het was een direct gevolg van de kwantumtheorie, een gebied van de natuurkunde dat enkele decennia eerder was ontstaan onder de verlichte wetenschappers van het Europa van het begin van de twintigste eeuw.
Verstrengeling staat centraal in een van de grootste mysteries van de moderne fysica. Het roept echter een ander, veel ouder maar even provocerend concept in herinnering: de synchroniciteit van Carl Gustav Jung. Jung, psychiater en grondlegger van de analytische psychologie, beschreef synchroniciteit als een 'betekenisvol toeval', een niet-causaal verband tussen verschillende gebeurtenissen die in een soort geheime harmonie lijken te resoneren. Zouden we in kwantumverstrengeling misschien een verrassende wetenschappelijke echo van Jungs intuïties kunnen zien?
Dit boek beweegt zich tussen wetenschap en filosofie, tussen empirische gegevens en verrassende intuïties. Het biedt een reflectie die verder reikt dan de grenzen van het tastbare, naar fascinerende en nog onontgonnen gebieden. De auteur nodigt de lezer uit om te doen wat grote geesten altijd hebben geweten: de eigenaardigheden van het alledaagse observeren om een glimp op te vangen van het buitengewone.
Vandaag de dag, terwijl laboratoria ons wiskundig bewijs leveren van ongelooflijke wonderen, drijft ons menselijk instinct ons ertoe ons af te vragen of er meer is. Misschien is er, zoals de grote natuurkundige David Bohm vermoedde, een impliciete orde in het universum die we nog niet volledig kunnen begrijpen. Bohm suggereerde dat non-lokaliteit, een fundamenteel principe van de kwantumfysica, een sleutel zou kunnen zijn om de verbinding tussen geest en kosmos te herinterpreteren.
Bijna onvermijdelijk komen we, wanneer we het over kwantumverstrengeling hebben, op het terrein van de metafysica terecht. Sommige wetenschappers (of misschien is het beter om te zeggen  "sommige verlichte geesten")  hebben in kwantumvelden de basis gezien voor een verklaring van buitenzintuiglijke waarnemingen. Het is een glad ijsje, dat is zeker, maar niet zonder charme.
Het is geen toeval dat in veel mystieke tradities, van het Oosten tot het Westen, verwijzingen te vinden zijn naar energievelden die alle dingen met elkaar verbinden. Denk aan de begrippen 'prana' in de Indiase filosofie of 'qi' in de Chinese filosofie. De kwantumfysica lijkt op de een of andere manier te suggereren dat dergelijke ideeën niet alleen morele poëzie zijn, maar fragmenten van een nog te ontcijferen fysieke waarheid.
In een tijdperk waarin technologische ontnuchtering lijkt te heersen en niets ons meer verbaast, herinnert een onderwerp als verstrengeling ons eraan dat het mysterie niet is verdwenen. Het mysterie is alleen maar verderop geschoven: het is van mythen en legendes naar laboratoriumexperimenten gegaan. Misschien omdat, zoals kwantumverstrengeling suggereert, er geen 'hier' en 'daar', geen 'voor' en 'na' meer zijn. Misschien is alles met elkaar verbonden. En in deze verbinding kunnen we misschien de verwondering terugvinden die we verloren hadden.